Een strip decoderen
Ecares Working Paper (2023) – Decoderen van een strip verhaal (NL versie)
Ecares Working Paper (2023) – Le décodage d’une BD (FR original)
Jancovici ontdekken
Ik ontdekte Jean-Marc Jancovici in 2013. Als professor aan de Université Libre de Bruxelles had ik in 2008 besloten om mijn cursus Politieke en Sociale Economie en daarna mijn seminarie Wetenschap & Technologie te heroriënteren naar de klimaat- en energiekwesties die de kern zouden vormen van de 21e eeuw die mijn studenten aan de Ecole Polytechnique en de Solvay Brussels School of Economics and Management begonnen.
Janco’s onderwijsvaardigheden zouden me helpen om hen kennis te laten maken met de complexe mechanismen van klimaat en energie. Zijn oordeelkundige kritiek op de voordelen van kwantitatieve economische groei en ongebreideld liberalisme leek even nuttig voor toekomstige ingenieurs, ondernemers en senior managers. Door zijn boeken, geschriften en video’s werd Janco een vaste waarde in mijn lezingen en seminars.
Mijn kritische geest begint te twijfelen
Mijn kritische geest begon te scherpen toen ik “Dormez tranquilles jusqu’en 2100 et autres malentendus sur le climat et l’énergie” (2015, uitgegeven door Odile Jacob) las. Veel van de cijfers en feiten die Janco aanhaalde kwamen niet overeen met wat geverifieerd kon worden in betrouwbare statistieken en publicaties. Hij week af van onbetwistbare waarheden om een aantal convergerende obsessies de vrije loop te laten:
- de mechanische link tussen productie, menselijk welzijn, machines en (voornamelijk fossiele) energie
- nucleaire obsessie en, als gevolg daarvan, de superioriteit van het Franse energiemodel over de rest van de wereld
- en de obsessie met anti-hernieuwbare energiebronnen en windturbines in het bijzonder.
“Le Monde sans fin“ : de coup de grâce
“Le Monde sans fin” (vertaald in het Nederlands onder de titem “De eindeloze wereld”, Concerto Books uitgver) van Jancovici en Christophe Blain, gepubliceerd in oktober 2021 en een enorme bestseller (816.829 exemplaren verkocht tegen eind januari 2024), was de coup de grâce (als fan van Blain en vooral van “Quai d’Orsay” en “Gus”, had ik het voor geen goud willen missen). Natuurlijk staat er veel accurate informatie in deze strip over het klimaat, energie en de maatschappij. Maar er zijn ook een paar onwaarheden en nuttige stiltes die het verdienden om gedecodeerd te worden. Mijn eerste decodering in juli 2022 werd gevolgd door een publicatie als Working Paper door het ECARES-centrum aan de Université Libre de Bruxelles. Het werk richt zich op de belangrijkste vignetten in termen van het verband tussen energie en economische activiteit en in termen van nucleaire en hernieuwbare energieproductie. De decodering is gecodeerd, gedetailleerd, geverifieerd en daarom soms moeilijk. Mijn excuses hiervoor. De lezer zal ook oordelen over de resultaten. Klik hier om naar het werkdocument (originele versie in het Frans en nederlandstalige vertaling) te gaan.
Fouten erkennen – De pleister van kapitein Haddock
Jancovici is natuurlijk voldoende geïnformeerd en intelligent om zijn fouten te herkennen. Op 1ste december 2023, midden in COP28, verklaarde Jancovici in een interview op France-Inter dat “kernenergie 5% van de oplossing zal zijn“. Hij herhaalde dit in L’OBS op 18 januari 2024 en verklaarde : “Tegen beter weten in hebben journalisten van mij de ‘pro-nuke’ van dienst gemaakt. Het is mijn eigen kapitein Haddock pleister“. In ‘Le Monde sans fin’ waren er inderdaad kasten vol pleisters.
© Michel Allé
Juli 2022 – Mei 2023