« By 2030, total installed generation capacity of wind and solar power will reach above 1200 gigawatts »
China Action Plan for carbon dioxide peaking before 2030
Department of Resource Conservation and Environmental Protection
Updated October 27, 2021
Wereldleider lang onderschat
Geplande economie en snelle ontwikkeling van hernieuwbare energie
Zoals we allemaal weten, is de Chinese economie sterk gepland. Het ene vijfjarenplan volgt op het andere. Al in het 12devijfjarenplan (2011-2015) stond de ontwikkeling van nieuwe duurzame energiebronnen, inclusief de industriële beheersing ervan, centraal in de Chinese energiestrategie. Het 13de vijfjarenplan (2016-2020) stelde een doel van 210 GWe (210.000 MWe) aan windenergiecapaciteit en 110 GWe (110.000 MWe) aan zonne-energiecapaciteit tegen het einde van 2020. Dit was ambitieus, maar als de doelstellingen werden gehaald, zouden nieuwe hernieuwbare energiebronnen in 2020 slechts voor minder dan 7% bijdragen aan de totale elektriciteitsproductie.
In het langetermijnplan om de CO2 uitstoot tegen 2030 te beperken (China Action Plan for carbon dioxide peaking before 2030) waren de planners in 2021 veel ambitieuzer, met een gezamenlijke verviervoudiging van de wind- en zonne-energiecapaciteit tussen 2020 en 2030.
We zullen zien hoe hun plannen op hun kop werden gezet door de realiteit.
Toenemende geïnstalleerde capaciteit: het keerpunt in 2023
Zoals te zien is in de grafiek met de jaarlijkse toename van wind- en fotovoltaïsche capaciteit, zien we vanaf 2010 een aanzienlijke groei van nieuwe hernieuwbare energiebronnen in China, in het geval van windenergie, en vanaf 2016 in het geval van zonne-energie. Deze ontwikkeling is echter bescheiden gebleven op nationale schaal, en zelfs nog meer als we het vergelijken met de groei van de kolengestookte opwekkingscapaciteit. De toename van de windenergiecapaciteit in 2010 bedroeg 12.000 MWe, terwijl de kolengestookte capaciteit groeide met 53.000 MWe. In 2016 is de toename evenwichtiger: 42.800 MWe voor kolen, 17.500 MWe voor wind en 34.300 MWe voor zon.
Na een eerste verdubbeling in 2020 kwam het echte omslagpunt in 2023. Dit is het resultaat van de planningsinspanningen voor windenergie, maar vooral van de explosie van fotovoltaïsche energie, waar de planners geen vat op hadden. De prijs van panelen daalde tussen de lente en december 2023 met 50%, omdat de productiecapaciteit groter was dan de vraag. Aan het einde van 2023 werd de wereldwijde productiecapaciteit van PV-panelen geschat op 1.100 GWp, oftewel 3 keer de vraag in 2023 ! Natuurlijk heeft deze overcapaciteit, vooral in China, een keerzijde: zoals vaak het geval is in zeepbellen, en zoals de Chinese industrie in grote mate ervaart, is een groot deel van de producenten grotendeels onrendabel, met grote risico’s op wanbetaling. Maar de prijsconcurrentie van fotovoltaïsche zonne-energie in vergelijking met conventionele productiebronnen is zeer duidelijk en heeft geleid tot een explosie van de investeringen in China in 2023 met 55% voor industriële PV en 45% voor residentiële PV.
Totale geïnstalleerde capaciteit : planners kansloos
De grafiek van de geïnstalleerde wind- en fotovoltaïsche capaciteit laat zien dat de doelstellingen van het 13de plan voor eind 2020 ruimschoots zijn overschreden.
Wat betreft de doelstelling van de planners in het China Action Plan for carbon dioxide peaking before 2030 van oktober 2021, geciteerd aan het begin van dit artikel, om meer dan 1.200 gigawatt te hebben in 2030, deze zal worden bereikt … al in 2024, 6 jaar eerder dan gepland.
Een snel groeiend aandeel in de elektriciteitsproductie
Laten we nu kijken naar de productietrends voor wind, zon-PV en andere nieuwe hernieuwbare energiebronnen tot 2023. Waterkracht is toegevoegd, omdat de 13de en 14de plannen productiedoelstellingen voor alle hernieuwbare energiebronnen bevatten. De grafiek laat zien dat de groei in wind- en zonne-energie de tragere groei in waterkracht sinds 2015 heeft gecompenseerd.
Het 13de plandoel stellingvan 1.904 TWh in 2020 werd al in 2019 overschreden, en het 14de plandoelstelling van 3.300 TWh in 2025 lijkt al in 2024 haalbaar, gezien de in 2023 waargenomen en voor 2024 voorspelde capaciteitstoename.
Een tweede grafiek toont, alleen voor nieuwe hernieuwbare energiebronnen, de ontwikkeling van hun aandeel in de elektriciteitsproductie en in de totale primaire energie.
Het aandeel van nieuwe hernieuwbare energiebronnen in de totale elektriciteitsopwekking is verhoogd tot 17,6% in 2023. Door toevoeging van waterkracht (13,2%) komt het aandeel van alle hernieuwbare energiebronnen op 30,8%. Het in het 14de plan gestelde doel van 33% in 2025 lijkt goed haalbaar.
Operationele prestaties volgens internationale normen
De belastingsfactor (werkelijke productie gedeeld door de theoretische maximale permanente productie) meet de operationele prestaties van Chinese hernieuwbare energiebronnen. Met meer dan 40% voor waterkracht op de lange termijn en regelmatige stijgingen voor windenergie (25,0% in 2023) en fotovoltaïsche zonne-energie (13,9% in 2022 en 13,3% in 2023) zijn de prestaties in lijn met internationale normen.
Het aandeel van nieuwe hernieuwbare energiebronnen groeit snel
Laten we vervolgens eens kijken naar de bijdrage van elke vorm van elektriciteitsopwekking aan de groei van de totale opwekking, de indicator die door Chinese planners wordt gebruikt.
Van 2008 tot 2013 hebben nieuwe hernieuwbare energiebronnen 8,1% bijgedragen aan de groei van de productie (71% voor steenkool en 14% voor waterkracht). Van 2013 tot 2018 stijgt de bijdrage tot 26,5% (40% voor steenkool en 17% voor waterkracht). Ten slotte hebben nieuwe hernieuwbare energiebronnen van 2018 tot 2023 voor 45,4% bijgedragen (7,5 keer meer dan kernenergie) en steenkool voor 43,6%.
Het doel van het 14de plan is dat 50% van de groei in elektriciteitsopwekking tussen 2020 en 2025 afkomstig is van hernieuwbare energiebronnen (inclusief waterkracht). Voor de periode 2020 tot 2023 is dit aandeel 41,2%. Gezien de toename van wind- en zonne-energiecapaciteit die in 2023 is waargenomen en voor 2024 en 2025 wordt voorspeld, lijkt dit doel nog haalbaar.
En de capaciteitsgroei zal verder versnellen
Investeringen zijn de beste voorspeller van toekomstige trends. Het is daarom nuttig om voor alle koolstofarme bronnen te kijken naar het extra potentieel voor elektriciteitsopwekking (uitgedrukt in TWh) dat elk jaar wordt toegevoegd. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens over geïnstalleerde capaciteit die zijn gepubliceerd door de IAEA, Ember, het IEA en het Chinese nationale energieagentschap (NEA). De toegevoegde capaciteit wordt gewogen met de in China waargenomen belastingsfactor (gemiddelde over 3 jaar) om de groei van het potentieel voor elektriciteitsopwekking te bepalen. Om de jaarlijkse schommelingen af te vlakken, werd vervolgens een gemiddelde van 5 jaar berekend (wat overeenkomt met de looptijd van de plannen in China).
De grafiek toont de snelle toename van het potentieel voor de productie van koolstofvrije elektriciteit. Dit blijft echter lager dan de jaarlijkse groei van de elektriciteitsopwekking. Het jaar 2023 is echter een uitzondering : de glijdende 5-jaarlijkse gemiddelde groei van koolstofvrije elektriciteit stijgt naar 268 TWh, maar het cijfer voor 2023 alleen al is 457 TWh.
Gemiddeld over 5 jaar waren nieuwe hernieuwbare energiebronnen goed voor 3,5% van de groei in elektriciteitsopwekking in 2010 en 14,5% in 2015.
Vanaf 2015 stijgen het absolute groeiniveau en het aandeel van nieuwe hernieuwbare energiebronnen in de totale productiestijging zeer snel : 25,2% alleen al in 2019, maar 69,5% in 2023 (27,2% voor windenergie en 42,3% voor fotovoltaïsche zonne-energie). Gemiddeld, afgevlakt over 5 jaar (2019-2023), is het aandeel van nieuwe hernieuwbare energiebronnen in de productiestijging 45,6% en dat van kernenergie 4,1%, d.w.z. 11 keer minder dan het gecombineerde aandeel van wind- en zonne-energie.
© Michel Allé
Januari 2024 met november 2024 update